تحلیل تحولات کالبدی سکونتگاه‌های روستایی استان گیلان به منظور تدوین الگوی توسعه کالبدی

author

  • تیمور آمار دانشیار گروه جغرافیا دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت
Abstract:

تحولات منجر به چالش­های عمده توسعه پایدار روستایی در ایران را می‌توان در پنج عامل چالش­های اقتصادی، مدیریتی و برنامه‌ریزی، محیطی، اجتماعی و فیزیکی ـ کالبدی طبقه­بندی کرد. تحولات کالبدی جامعه روستایی کشور و از جمله استان گیلان را می­توان از دو منظر مورد بررسی قرار داد. بخشی از تحولات تحت تأثیر برنامه­های دولت (به­ویژه تهیه و اجرای طرح­های کالبدی) قرار گرفته­است و بخشی دیگر نیز به­صورت ارگانیک و در طی زمان رخ داده­است. به همین منوال، در کارکرد سکونتگاه­های روستایی نیز تغییرات گسترده­ای به­وجود آمده­است. تحول در نظام کشاورزی، روابط بین سکونتگاهی، مناسبات شهر و روستا و تغییر در شکل و الگوی مسکن از جمله این تغییرات است. نکته حائز اهمیت در این تحولات تأثیرپذیری آنها از شرایط جغرافیایی است (که در وجه عینی فضا قابل مشاهده و تأمل است). این مقاله، که با استفاده از روش تحقیق کیفی به انجام رسیده است، این سؤال اساسی را محور بحث خود قرار داده که «تحولات کالبدی سکونتگاه­های روستایی استان، با چه نوع چالش­هایی در راه توسعه پایدار رو­به­رو است و بر مبنای این تحولات چه الویت­های راهبردی برای توسعه کالبدی روستاهای استان وجود دارد؟ نتیجه این بررسی نشان داد که کاهش 30درصدی اراضی کشاورزی و افزایش40درصد نقاط شهری در طی سی­سال اخیر، آسیب­پذیری در برابر حوادث طبیعی، تغییر در کارکرد سکونتگاه­های روستایی و ضعف در وابستگی کارکردی از عمده­ترین چالش­های کالبدی استان است. با وجود تلاش قابل­توجهی که در سه دهه اخیر برای تحقق توسعه کالبدی در نواحی روستایی انجام گرفته است، فقدان برنامه­ریزی استراتژیک مانع تدوین الگوی مناسب توسعه کالبدی در این استان بوده­است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحولات کالبدی سکونتگاه های روستایی استان گیلان به منظور تدوین الگوی توسعه کالبدی

تحولات منجر به چالش­های عمده توسعه پایدار روستایی در ایران را می توان در پنج عامل چالش­های اقتصادی، مدیریتی و برنامه ریزی، محیطی، اجتماعی و فیزیکی ـ کالبدی طبقه­بندی کرد. تحولات کالبدی جامعه روستایی کشور و از جمله استان گیلان را می­توان از دو منظر مورد بررسی قرار داد. بخشی از تحولات تحت تأثیر برنامه­های دولت (به­ویژه تهیه و اجرای طرح­های کالبدی) قرار گرفته­است و بخشی دیگر نیز به­صورت ارگانیک و ...

full text

تحلیل توسعه کالبدی شهرکاشمر به منظور دستیابی به توسعه پایدار

شهر پدیده­ای است که به واسطه فعالیت­های انسانی و طبیعی مدام در حال تغییر در ابعاد مختلف است.  دراین میان، تغییرات کالبدی شهر دارای اهمیت بالایی است که در دو الگوی اصلی پراکنده و  فشرده رخ میدهد. هدف این پژوهش شناخت پایداری یا ناپایداری الگوی توسعه کالبدی شهر کاشمر می­باشد. روش تحقیق مورد استفاده دراین پژوهش، توصیفی- تحلیلی است و برای سنجش رشد کالبدی شهر کاشمر، مدل­های کمی ضریب آنتروپی شانون، مو...

full text

تحلیل عوامل و فرایندهای مؤثر بر تدوین سیاست‌گذاری فضایی توسعه کالبدی مناطق روستایی ایران

روستاهای ایران با مشکلات عدیده ای در ابعاد اکولوژیکی، کالبدی، اقتصادی و اجتماعی روبه رو هستند. مجموعه مشکلات فوق منجر به تبدیل روستاها به مکانی برای استقرار گروه­های پردرآمد شهری،  اغتشاش کالبدی، تغییر کاربری اراضی و عدم توجه به فرآیند تدوین سیاست­ها و برنامه­ها در برابر فراورده و برآیند آنها می­شود و در نتیجه، آینده توسعه کالبدی مناطق روستایی با چالشی جدی مواجه است. پژوهش حاضر با هدف تحلیل وضع...

full text

توسعه کالبدی سکونتگاه‌های روستایی با رویکرد توسعه پایدار

روستانشینی شکل ویژه‌ای از استقرار و معیشت انسان و جلوه بارزی از حیات اقتصادی و اجتماعی است که با نظامی کم و بیش پایدار در طی قرون متمادی دوام یافته است. نقش و جایگاه روستاها در فرایندهای توسعه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در مقیاس محلی، منطقه‌ای ملی و بین المللی و پیامدهای توسعه نیافتگی مناطق روستایی چون فقر، نابرابری فزاینده، رشدسریع جمعیت، بیکاری و غیره موجب توجه جدی به توسعه روستایی و تقدم آن ب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 2  issue 4

pages  60- 72

publication date 2015-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023